Nie wiem czy bardziej jest to spowodowane moją pracą, a może też dbałością o zdrowie, ale staram się uważnie czytać etykiety kupowanych produktów. Sama gotuję. W restauracjach trochę wymyślam z posiłkami. Piję głównie wodę, albo wytrawne wino. Piekę na zamiennikach cukru … i staram się kontrolować dostarczanie białego do organizmu. Jasne!, że nie zawsze się udaje i czasem robię sobie dzień dziecka, ale generalnie to tarczę mam na ramieniu.
–
Przeciętny Polak zjada rocznie około 40 kg cukru. Warto zaznaczyć, że nie jest to jedynie cukier, który samodzielnie wsypujemy do kawy i herbaty. Cukier kryje się także w produktach, których nawet nie podejrzewamy o to, że go zawierają, więc bardzo trudno jest kontrolować jego dzienne spożycie, co stanowi poważne zagrożenie dla naszego zdrowia. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia cukier nie powinien stanowić więcej niż 10{4775e6573a2fa6bc03a847c520e35e1b7734a9618670d83dc1e8cc9a85668f2d} naszego dziennego zapotrzebowania energetycznego. To około 10 – 12 łyżeczek, czyli 50 g (400 kcal). Jednocześnie WHO zaleca ograniczenie powyższego spożycia cukru o połowę – w celu poprawy stanu zdrowia kalorie pochodzące z cukru nie powinny przekroczyć 5{4775e6573a2fa6bc03a847c520e35e1b7734a9618670d83dc1e8cc9a85668f2d} dziennego zapotrzebowania kalorycznego.
No i wiadomo, że najgorzej jest z cukrem dodanym, występującym w różnych produktach spożywczych (także z pozoru dietetycznych). Kryje się on pod wieloma nazwami. W składzie produktów spożywczych oprócz słowa „cukier” może znaleźć się także, m.in. sacharozę, glukozę, fruktozę, karmel, ksylitol, syrop glukozowo- fruktozowy, melasę, syrop z agawy, syrop ryżowy, syrop kukurydziany oraz liczne (sztuczne) słodziki, które podejrzewane są o działanie alergizujące i rakotwórcze np. acesulfamu K i aspartam. W sumie cukier i słodziki kryją się pod ponad 50 nazwami. Na co zatem wypada zwrócić uwagę? Podpowiadam:
- GLUKOZA – cukier prosty. Występuje w znacznych ilościach w owocach i miodzie oraz w postaci skrobi u roślin i glikogenu u zwierząt.
- FRUKTOZA – cukier prosty pozyskany z owoców. Występuje naturalnie w owocach, miodzie i nektarze kwiatów. Jest białą substancją krystaliczną charakteryzującą się słodkim smakiem. Organizm przyswaja ją znacznie wolniej niż sacharozę i glukozę. Nadmierne ilości fruktozy mogą powodować biegunkę, bóle żołądkowo-jelitowe oraz podniesienie poziomu cholesterolu we krwi.
- CUKIER BURACZANY – jest sypki, bez zlepów i grudek, prawie bez zapachu, ma charakterystyczny słodki smak, a jego barwa jest biała (do kremowej). Ma wysoką kaloryczność i minimalną zawartość składników odżywczych. W swoim składzie chemicznym to 50 proc. fruktozy i 50 proc. glukozy. Zwany jest też sacharozą.
- CUKIER BRĄZOWY – najczęściej produkowany jest z trzciny cukrowej. W przeciwieństwie do białego, zawiera on melasę, bo nie jest rafinowany. Znajdziemy w jego składzie m.in. magnez, potas, żelazo i wapń. Ma ciemnobrązową barwę. Mimo że cukier biały, brązowy i trzcinowy są produkowane w różny sposób, to efektem końcowym jest ten sam produkt – sacharoza.
- SYROP GLUKOZOWO – FRUKTOZOWY – to oczyszczony i zagęszczony wodny roztwór cukrów prostych (glukozy i fruktozy), uzyskiwany w wyniku hydrolizy węglowodanów. Otrzymuje się go z kukurydzy przetworzonej na skrobię kukurydzianą. Syrop zawiera 55 proc. glukozy, 42 proc. fruktozy i około 3 proc. innych cukrów. Dalej pijcie gotowe dosładzane soczki, zdrówko!
- CUKIER KOKOSOWY – to zdrowsza alternatywa dla cukru białego. Uzyskiwany jest ze słodkiej wydzieliny palm kokosowych i zawiera wiele składników odżywczych, m.in. magnez, potas, cynk oraz żelazo. Obfituje też w szeroką gamę witamin: C, B1, B2, B3 oraz B6. Podstawowym składnikiem nadającym słodki smak jest sacharoza (70–79 proc.), a obok niej występuje glukoza i fruktoza (3–9 proc.). Ma niższy indeks glikemiczny niż cukier biały, ale mimo to, nie należy spożywać go w nadmiarze.
- SŁÓD JĘCZMIENNY – powstaje z jęczmienia w procesie słodowania, czyli kiełkowania ziarna. Słód jest naturalnym środkiem słodzącym i nadaje dodatkowo przyjemny, apetyczny kolor. Słód zawiera naturalny cukier, którym podczas procesu fermentacji odżywiają się drożdże (używany jest do wypieków z ich zawartością). Ekstrakt słodowy jasny jest źródłem witamin z grupy B, witaminy PP, sodu, potasu, wapnia oraz fosforu.
- MELASA – to ciemnobrązowy, gęsty syrop, który powstaje jako produkt uboczny podczas produkcji cukru spożywczego. Zawiera w składzie około 40 proc. sacharozy. Wyróżnia się: melasę buraczaną uzyskaną przy produkcji cukru buraczanego oraz melasę trzcinową uzyskaną przy produkcji cukru trzcinowego. Jest bogatym źródłem wapnia, magnezu, żelaza, selenu i potasu, a także witamin z grupy B: B1, PP, B5.
- KARMEL – (inaczej cukier palony) – cukier spożywczy poddany działaniu wysokiej temperatury w procesie karmelizacji, w wyniku czego uzyskuje on charakterystyczną brązową (karmelową) barwę. Po ostygnięciu przybiera szklistą postać i może być używany do dekoracji potraw. Spożycie jego dużych ilości może powodować dolegliwości żołądkowo-jelitowe.
- SKROBIA – cukier złożony, roślinny, będący głównym węglowodanem w diecie człowieka. Magazynowany jest w owocach, nasionach, korzeniach w formie ziaren, w liściach, bulwach, rdzeniu łodygi i kłączach. Szczególnie bogate w skrobię są ziarna zbóż, bulwy ziemniaka i manioku, a także (choć mniej) kolby kukurydzy.
- INULINA – jest cukrem złożonym przypominającym skrobię. To biały proszek bez smaku będący składnikiem wielu roślin. Wykazuje prozdrowotne właściwości i wiele zalet, jak na przykład tę, że jest probiotykiem. Inulina jest odporna na działanie ludzkich enzymów trawiennych, trafia w niestrawionej formie do jelita grubego, gdzie podlega fermentacji i staje się pożywką dla flory jelitowej. Odżywione bakterie przyczyniają się do sprawniejszego funkcjonowania jelit i wzmocnienia systemu immunologicznego.
- DEKSTRYNY – grupy złożonych węglowodanów, zbudowanych z pochodnych cukrów prostych, W przemyśle produkowane ze skrobi pochodzącej między innymi z ziemniaków, kukurydzy, owsa, ryżu, tapioki.
- MALTODEKSTRYNY – mieszaniny cząsteczek cukrów otrzymywane ze skrobi. Występują w postaci białego proszku, maja słabo słodki smak i są łatwo przyswajalne przez organizm człowieka (wchłaniają się równie szybko jak glukoza). Maltodekstryna jest stosowana jako środek zapobiegający krystalizacji sacharozy w przetworach wysoko słodzonych.
- MALTOZA – (cukier słodowy) to dwucukier otrzymywany w wyniku hydrolizy skrobi. Jest wykorzystywany jako środek słodzący oraz jako składnik pożywek dla bakterii. Występuje w owocach: w procesie ich dojrzewania skrobia ulega rozkładowi do glukozy, co nadaje im słodki smak i w tym procesie, jako produkt pośredni, powstają właśnie cząsteczki maltozy. Spożyta maltoza wchłaniana jest w jelitach w postaci glukozy.
- MIÓD – łyżeczka miodu zawiera 23 kalorie, a łyżeczka cukru stołowego zawiera 16 kalorii. 1:0 dla cukru. Oba produkty zawierają fruktozę i glukozę. Spożywany w zbyt dużej ilości powoduje odkładanie tkanki tłuszczowej. Wygrywa natomiast składnikami, które przynosi dla organizmu: antyoksydanty, witaminy i minerały (potas, fosfor, magnez, wapń, żelazo oraz witaminy A, z grupy B, C i kwas foliowy).
Wady:
- 324 kcal w 100 g,
- Indeks glikemiczny – 50-87 (w zależności od rodzaju miodu),
- nie może być poddawany działaniu wysokiej temperatury (powyżej 40 stopni Celsjusza), bo traci swoje prozdrowotne właściwości,
- niezalecany dla cukrzyków.
- STEWIA – to naturalna substancja słodząca, która jest słodsza od 250 do 450 razy od sacharozy. W dodatku nie dostarcza żadnych kalorii.
Zalety:
- 0 kcal w 100 g,
- indeks glikemiczny – 0,
- polecana dla cukrzyków,
- może być poddawana działaniu wysokiej temperatury.
Wady:
- nieco gorzkawy posmak.
- KSYLITOL – organiczny związek chemiczny stosowany w przemyśle spożywczym do słodzenia jako dodatek do żywności, głównie gum do żucia i cukierków ze względu na działanie przeciwpróchnicze. Zalecany również dla diabetyków, ponieważ jest metabolizowany z niewielkim udziałem insuliny. Ma wielokrotnie niższy indeks glikemiczny niż glukoza czy sacharoza. Kaloryczność ksylitolu ocenia się na niemal o 40 proc. mniejszą niż cukru białego.
Zalety:
- 240 kcal w 100 g,
- indeks glikemiczny – 8,
- polecany dla cukrzyków,
- nie powoduje próchnicy i wspomaga mineralizację zębów,
- ma właściwości prozdrowotne,
- może być poddawany działaniu wysokiej temperatury.
Wady:
- może powodować biegunki.
- LAKTOZA – (cukier mleczny) – organiczny związek chemiczny występujący w mleku. Możliwość rozkładu tego dwucukru na prostszy występuje u noworodków i niemowląt w okresie karmienia piersią, później genetycznie zaprogramowany mechanizm prowadzi do zmniejszania aktywności enzymu trawiącego, dlatego wiele osób cierpi z powodu dolegliwości towarzyszących nietolerancji laktozy. Występuje w mleku i jego przetworach, choć pod wpływem działania bakterii, jogurty, kefiry i maślanki zostają go pozbawione.
LAST BUT NOT LEAST. Odkrycie roku, choć pewnie wielu z was już dawno stosuje, mimo, że cena przeraża (500g – 31 zł, do kupienie głównie przez internety).
- TAGATOZA – to słodzik, który ma prawie 3 razy mniej kalorii niż tradycyjny cukier i niski indeks glikemiczny, dzięki czemu jest polecany jako zdrowy zamiennik cukru. Należy do grupy cukrów prostych podobnie jak glukoza i fruktoza. Jest prawie tak słodka jak sacharoza (czyli główny składnik cukru buraczanego i cukru trzcinowego) – wykazuje 92 proc. jej słodkości. Dostarcza przy tym dużo mniej kalorii. 100 g tagatozy to 150 kcal, natomiast tradycyjnego cukru – 400 kcal. Charakteryzuje się również niskim indeksem glikemicznym (IG=7,5), nie podnosi gwałtownie poziomu cukru we krwi, dlatego jest polecana osobom chorym na cukrzycę oraz odchudzającym się. Zaletą tagatozy jest też to, że może być stosowana do wypieku ciast, w tym drożdżowych. To słodzik polecany chorym na cukrzycę, a badania wykazują, że ma właściwości lecznicze. Obecnie częściej jest wykorzystywana na skalę przemysłową niż przez pojedynczego konsumenta. Jednak dzięki wielu zaletom zyskuje coraz szersze grono zwolenników. Bardzo pozytywnie wpływa również na naturalną florę bakteryjną przewodu pokarmowego. W przeciwieństwie do „zwykłego” cukru, tagatoza nie jest pożywką dla bakterii obecnych w jamie ustnej, dlatego nie powoduje próchnicy. Posiada także niski indeks glikemiczny.
–
Nie planuję nic Wam sprzedać, poza wiedzą i poprawą jakości życia i zdrowia.